به مناسبت سالروز ولادت امام پنجم شیعیان، امام محمد باقر (ع) فقراتی کوتاه از فرمایشات آن امام را در مورد مهدویت و امام زمان(عج) در این یادداشت مرور می کنیم.
اشاره:
بیشترین روایات و اخباری که در زمینه معارف دینی و اسلامی به ما رسیده است، از جانب امام باقر و امام صادق (ع) بوده است زیرا در دوره آن امامان بزرگ فرصتی مناسب فراهم گشت تا آنان بتوانند ظرائف و نکات دقیق دینی را برای هدایت بشریت ارائه نمایند از جمله اموری که در سخنان و گفتار امام باقر به طور کامل مورد تبیین قرار گرفته است، مساله مهدویت می باشد که به جلوه هایی از آن اشاره می نماییم:

تسلط کامل حضرت مهدی (عج) بر عالم :
بی شک نمی توان حکومت مهدوی را محدود در یک گوشه خاص جهان نمود و حضرت مهدی را به یک نژاد خاص مربوط کرد بلکه آن حضرت متعلق به تمام عالم می باشد و دولت و حکومت وی بر تمام جهان می باشد چنان چه قران کریم سیطره ی آن حضرت را بر تمامی زمین می داند و می فرماید ((ان الارض یرثها عبادی الصالحون)(1ِ). یعنی زمین را بندگان شایسته به ارث خواهند برد که امام باقر در ذیل این آیه می فرمایند: (( این افراد (صالحون)همان یاران مهدی(ع) در آخر الزمان خواهند بود ))(2ِ).

و در جای دیگر فرمودند : (( گویا یاران حضرت مهدی را می بینم که بر خاور و باختر گیتی مسلط شده اند و هیچ چیز در عالم نیست مگر آن که از آنان فرمان می برد ))(3ِ).

ایجاد اقتصادی سالم و مفید در جامعه بشری
عدم برنامه ریزی صحیح، ویژه خواری، تبعیض و ....از اموراتی هستند که زندگی رفاهی و معیشتی دنیا را فلج می کند و راه یک زندگی متعادل و سعادت مندانه را برای تک تک افراد از میان برمی دارد. به طور حتم اگر منابع و ثروت های خدادادی با یک برنامه ریزی صحیح و همچنین مدیریتی متعهد و کار امد در کلیه جوامع تقسیم گردد شاهد اقتصادی با برکت و با بازدهی کلان خواهیم بود و این رویه در حکومت حضرت مهدی به طور کامل محقق خواهد شد . در آن دولت کریمه،هر نیازمندی به امال و حوائج خود خواهد رسید و آن حضرت چنان بذل و بخشش به افراد جامعه می نماید که حتی پیامبران گذشته چنین کاری را نکرده اند و کار به جایی می رسد که دیگر کسی یافت نمی شود که بتوان به او کمک کرد و همه مردم به تمکن مادی و اقتصادی سرشاری دست خواهند یافت.

امام باقر در این باره چنین فرمودند:(( حضرت مهدی در سال دوبار به مردم مال می بخشد و در ماه دو بار امور معیشت به ان ها می دهند . تا نیاز مندی به زکات باقی نماند . صاحبان زکات زکات خود را نزذد فقراء می آورند ولی آن ها نمی پذیرند . پس آن ها زکات خویش را در کیسه هایی قرار می دهند و در اطراف خانه ها بگردند تا محتاجی پیدا کنند ولی مردم بیرون می آیند و می گویند : ما احتیاج به پول شما نداریم .سپس آن حضرت چنان دستبه بخشش اموال می زند ‘ به طوری که تا ان روز کسی این چنین بخشش اموال نکرده باشد ))(4ِ).
آنحضرت در جایی دیگر در مورد بهبود وضع معیشتی اجتماع و مردم چنین می فرمایند: (( همه اموال جهان در نزد مهدی (عج) گرد می آید آنچه در دل زمین است و آنچه بر روی زمین است آن گاه مهدی (عج) به مردم می گوید : بیایید و این اموال را بگیرید این ها همان چیزهایی است که برای به دست آوردن آن ها قطع رحم کردید و خویشان خود را رنجانیدید ‘ خون ها ی به ناحق ریختید و مرتکب گناهانی شدید))(5ِ).

رشد عقلی و تکامل معرفتی بشریت :
یکی از آرمان های عظیم انبیاء الهی گسترش علم ومعرفت در میان مردم بوده است، عقلانیتی که در پرتو آن بتوان به سعادت و پیشرفت کاملی دست یافت . چنان چه حضرت امیر المومنین می فرمایند : (( خداوند به سوی مردم پیامبران را فرستاد تا فطرت آنان را بیدار نمایند و نعمت های فراموش شده را به آن ها تذکر دهد وبا آنان اتمام حجت نماید و نیروهای پنهانی و عقول آنان را باور نماید.6ِ))

از برنامه های اصلی حضرت مهدی نهادینه کردن فرهنگ تعلیم و تربیت دینی و اسلامی و عقل محوری در میان مردم می باشد و ظرفیت علمی و معرفتی آنان را به حد کمال خواهند رسانید. این مطلب را در حدیثی از امام باقر چنین می خوانیم :(( قائم ما به هنگام قیام نیروهای عقلانی مردم را تمرکز می دهد و منت الهی خویش را بر سر مردم خواهد گذاشت و خردها و دریافت ها ی عقلی را به کمال می رساند و دانش آنان را گسترش می دهد ..))(7ِ).

در حکومت عدل جهانی دیگر ضعف و خلاء فکری و معرفتی وجود ندارد و ریز و درشت اجتماع از منابع سرشار علمی و عقیدتی سیراب می شوند و حتی زنان خانه دار نیز از آن بی بهره نمی مانند. امام باقر در این باره فرمودند : (( در زمان حکومت مهدی (عج) به همه مردم حکمت و علم می آموزند تا جائی که زنان در خانه ها با کتاب خدا و سنت پیامبر قضاو ت می کنند . قران کریم حضرت مهدی را به آب فرب و گوارایی تشبیه می کند و می فرماید : (( قل ارایتم ان اصبح ماءکم غورا فمن یاتیکم بماء معین )) 8ِ

یعنی اگر اب حیات شما در زمین فرو رود چه کسی آن اب روان را برای شما خواهد آورد . که امام باقر در حدیثی زیبا این آب گوارا را به وجود مقدس حضرت مهدی و گسترش علم ومعرفت وکمال در میان بندگان خدا تاویل می نمایند و هم چنین می فرمایند :(( این آیه در باره امام قائم نازل شده است یعنی کیست که امام شما را آشکار کند که شما را از اسمان و زمین آگاه سازد و از حلال و حرام و آمین خدا مطلع کند..))(9ِ) امید است که خداوند متعال همه ما را از دوستان و یاران آن حضرت در غیبت و ظهورشان مقرر فرماید ‘ انشا الله.

به سر می پرورانم من هوای حضرت باقر(ع)
به دل باشد مرا شوق لقای حضرت باقر(ع)

زعشقش جان من بر لب رسیده کس نمی داند
که نبود چاره ساز من سوای حضرت باقر(ع)

به گوشم هاتف غیبی سرود این نکته را دیشب
که باشد رخش دانش زیر پای حضرت باقر(ع)

به رستاخیز گر خواهی نجات از گرمی محشر
برو در سایه ظل همای حضرت باقر(ع)

خرد عاجز بود ز اوصاف بی پایان آن سرور
کمیت لفظ لنگ است از ثنای حضرت باقر(ع)

جلال و شان و قدر آن امام پاکبازان را
نمی داند کسی غیر از خدای حضرت باقر(ع)

پی نوشت ها :
1ِ- قران کریم – انبیاء-105ِ
2ِ- تفسیر مجمع البیان – ذیل آیه 105ِ انبیاء
3ِ-موعود امام مهدی – کتاب سوم –ص 452ِ
4ِ- بحارالانوار – ج 52ِ –ص39ِ
5ِ-غیبت نعمائی -237ِ
6ِ- نهج البلاغه-33ِ
7ِ- بحارالانوار- ج52ِ-ص236ِ
8ِ- قران کریم –ملک -30ِ
9ِ- کمال الدین –ج1ِ-325ِ